Đối với nhiều người dùng, việc đảm bảo an toàn cho máy tính Windows đã trở thành thói quen từ những ngày đầu sử dụng. Tuy nhiên, cách bạn đang tiếp cận có thể không hoàn toàn chính xác, đặc biệt là những lời khuyên về phần mềm diệt virus. Chủ đề sử dụng ứng dụng diệt virus thường gây ra nhiều tranh cãi trong cộng đồng công nghệ, từ việc lựa chọn thương hiệu, có nên sử dụng hay không, đến việc áp dụng trên các nền tảng nào. Thực tế, một số lời khuyên về antivirus đã lỗi thời và không còn đúng trong năm 2025. Có rất nhiều lầm tưởng có thể dẫn đến những kết quả không mong muốn cho hệ thống của bạn.
Giao diện phần mềm diệt virus Avira đang hoạt động
6. Lầm tưởng: Máy tính Windows bắt buộc phải dùng antivirus bên thứ ba
Thực tế: Windows đã có sẵn bảo mật mạnh mẽ
Điều này có thể đúng vào những ngày đầu của Windows, khi hệ điều hành này là một “cơn ác mộng” về bảo mật và Microsoft chỉ bắt đầu làm tốt công việc này ở các phiên bản hiện đại. Một giải pháp diệt virus đã được tích hợp sẵn kể từ Windows 8. Bạn không cần phải làm gì cả; nó cung cấp khả năng bảo vệ theo thời gian thực trong nền khi bạn sử dụng máy tính. Nó cũng tự động cập nhật các định nghĩa virus một cách âm thầm trong nền.
Việc bạn tin tưởng hay không lại là một câu chuyện khác. Bạn có thể có một bộ phần mềm bảo mật yêu thích như Norton hay Avast vì bạn tin tưởng nó hoặc muốn sử dụng các tính năng bổ sung khác. Tuy nhiên, tôi cảm thấy an toàn khi đưa cho mẹ mình một chiếc PC chỉ với bảo mật mặc định của Windows.
Máy tính xách tay Windows 11 hiển thị ứng dụng quản lý PC và bảo mật
5. Lầm tưởng: Phần mềm diệt virus làm chậm máy tính
Thực tế: Các giải pháp hiện đại đã tối ưu hiệu suất
Đây là một lầm tưởng khác từng có cơ sở trong quá khứ. Chẳng hạn, khi Windows XP ra mắt, phần mềm diệt virus bên thứ ba thường được cài đặt sẵn, liên tục làm phiền người dùng, cản trở công việc, quét liên tục và tiêu tốn tài nguyên hệ thống. Mặc dù các ứng dụng diệt virus hiện đại vẫn sẽ sử dụng một lượng tài nguyên hệ thống nhất định, nhưng chúng sẽ không làm máy tính của bạn “rùa bò” như trước đây.
Tất nhiên, giờ đây chúng ta đang sử dụng các hệ thống mạnh mẽ hơn và mã phần mềm cũng hiệu quả hơn. Bạn có thể nhận thấy một chút giảm hiệu suất trong quá trình quét, nhưng nó sẽ không đáng kể như trước. Cũng cần lưu ý rằng phần mềm diệt virus bên thứ ba có thể bị “kẹt” ở các tệp lớn và làm chậm mọi thứ. Nếu đó là các tệp đáng tin cậy như tệp đa phương tiện, phần mềm diệt virus của bạn nên có tùy chọn trong cài đặt để bỏ qua chúng trong quá trình quét.
Giao diện phần mềm diệt virus Norton trên máy tính Windows
4. Lầm tưởng: Chỉ Windows mới cần phần mềm diệt virus
Thực tế: Mọi nền tảng đều có thể bị tấn công
Đây là một lầm tưởng mà tôi vẫn thường nghe. Chắc chắn, Windows là nền tảng dễ bị tấn công hơn vì nó cũng là mục tiêu lớn hơn. Tuy nhiên, macOS, Linux, iOS và Android đều có thể bị nhiễm mã độc. Cho dù đó là virus, rootkit, ransomware, trojan hay worm, mã độc vẫn là một vấn đề trên tất cả các nền tảng. Tôi cũng thường nghe mọi người nói rằng máy Mac không cần phần mềm diệt virus, và điều đó có thể đúng ở một mức độ nào đó. Nhưng điều mà nhiều người không biết là macOS có một hệ thống giống như antivirus tích hợp sẵn mang tên XProtect. Các hệ thống Linux cũng ít bị nhiễm hơn, nhưng điều đó không có nghĩa là bạn không nên áp dụng các thực hành tốt nhất hoặc nghĩ rằng chúng là bất khả xâm phạm.
Màn hình máy tính hiển thị macOS với Windows 11 đang chạy trên Parallels Desktop, minh họa sự đa dạng nền tảng
3. Lầm tưởng: Luôn phải quét virus thủ công
Thực tế: Chế độ quét thời gian thực là đủ
Điều này từng đúng, nhưng không phải với các ứng dụng diệt virus hiện đại. Chúng ta từng phải mở chương trình diệt virus, nhấp vào nút quét và chờ kết quả xuất hiện. Trừ khi bạn đang sử dụng một phần mềm diệt virus mã nguồn mở, các ứng dụng diệt virus ngày nay thường chạy tính năng quét theo thời gian thực một cách âm thầm trong nền và liên tục theo dõi các mối đe dọa mã độc.
Phần mềm diệt virus, bao gồm cả Windows Security, cũng cung cấp tùy chọn quét thủ công, hữu ích nếu bạn muốn kiểm tra lại một thư mục cụ thể hoặc quét một ổ đĩa ngoài. Tuy nhiên, nhìn chung, việc phải quét hệ thống thủ công là một sự kiện hiếm hoi.
Tùy chọn quét ngay lập tức trong giao diện Windows Security
2. Lầm tưởng: Phần mềm diệt virus là tất cả những gì bạn cần
Thực tế: Cần kết hợp nhiều biện pháp bảo mật khác
Tôi nghe nhiều người nói rằng họ được bảo vệ khỏi mọi mối đe dọa vì họ đã cài đặt phần mềm diệt virus. Mặc dù quan trọng, nhưng một chương trình diệt virus không phải là một “lá chắn thép” chống lại mọi mã độc. Khi bạn nghĩ về nó, phần mềm diệt virus là tuyến phòng thủ cuối cùng trong lĩnh vực bảo mật. Hãy đảm bảo bạn cập nhật PC thường xuyên bằng cách kiểm tra Windows Update để nhận các bản vá lỗi, bản vá bảo mật và các bản cập nhật khác giúp cải thiện bảo mật hệ thống của bạn. Cập nhật UEFI/BIOS để có chức năng bảo mật nâng cao cũng rất quan trọng.
Một trong những cài đặt hệ thống bị bỏ qua nhiều nhất mà bạn không cập nhật chính là BIOS của mình. Đôi khi cập nhật BIOS khá phiền phức, nhưng hãy đảm bảo cập nhật nó cùng với các ứng dụng và trình điều khiển phần cứng khác. Ngoài ra, hãy bảo vệ hoạt động trực tuyến của bạn bằng cách sử dụng xác thực hai yếu tố (2FA), khóa truy cập (passkeys) và các hệ thống bảo mật như các sản phẩm mã hóa end-to-end của Proton (bao gồm Proton Mail, Calendar, Drive, VPN, Docs và ví Bitcoin mã hóa).
1. Lầm tưởng: Không cần diệt virus vì bạn “cẩn thận”
Thực tế: Rủi ro luôn tồn tại (zero-day, dịch vụ nền)
Tôi rất thích nghe những người dùng nghĩ rằng họ quá “cao cấp” để cần một phần mềm diệt virus. Những người khác lại tin rằng chỉ cần cẩn thận là đủ, và bất kỳ sự giảm hiệu suất nhỏ nào từ việc không dùng antivirus cũng sẽ đáng để đánh đổi. Tuy nhiên, virus không chỉ xuất hiện khi ai đó nhấp vào tệp đính kèm email bị nhiễm hoặc truy cập một trang web đáng ngờ. Có quá nhiều tiến trình và dịch vụ chạy trên PC mà bạn không hề hay biết. Ngoài ra, các cuộc tấn công zero-day chưa được vá trong trình duyệt hoặc các ứng dụng khác cũng có thể khiến PC dễ bị tấn công. Vì vậy, chỉ “cẩn thận” thôi là chưa đủ.
Laptop Windows 11 hiển thị trang tải về phần mềm diệt virus ClamAV
Bảo vệ máy tính của bạn với phần mềm diệt virus
Khi nói đến việc bảo vệ PC, việc sử dụng một chương trình diệt virus vẫn được khuyến nghị cho hầu hết người dùng. Hãy nhớ rằng, Windows và macOS đều có bảo mật diệt virus tích hợp sẵn. Nếu bạn muốn sử dụng một bộ diệt virus khác, như Norton 360, cứ tự nhiên. Nó sẽ tự động tắt tính năng bảo vệ của Windows Security để tránh xung đột.
Tất cả phụ thuộc vào điều gì khiến bạn cảm thấy thoải mái và tin tưởng nhất khi sử dụng. Tôi vẫn tiếp tục đọc và nghe mọi người kể những lầm tưởng kỳ lạ về phần mềm diệt virus, và tôi hy vọng bài viết này giúp làm rõ vấn đề. Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về các giải pháp bảo mật hiện nay và những cách bạn bảo vệ thiết bị của mình trong phần bình luận bên dưới!
