Việc tự tay build hay sửa chữa PC mang lại cảm giác vô cùng thỏa mãn, giúp bạn nắm quyền kiểm soát hoàn toàn trải nghiệm sử dụng và cách mọi thứ hoạt động. Tuy nhiên, không phải mọi tác vụ bảo trì máy tính đều nên tự mình thực hiện. Có những công việc không chỉ tiềm ẩn nguy cơ gây hỏng hóc nghiêm trọng cho phần cứng mà còn có thể đe dọa đến chính sự an toàn của bạn. Với vai trò là chuyên gia công nghệ tại congnghetonghop.com, chúng tôi sẽ chỉ ra 5 tác vụ bảo trì PC mà bạn tuyệt đối KHÔNG NÊN TỰ LÀM.
1. Delidding CPU: Rủi ro không đáng có
CPU Intel thế hệ 12 đã được delid cho mục đích thử nghiệm tản nhiệt
Bên dưới tấm tản nhiệt tích hợp (Integrated Heat-spreader – IHS) của CPU là die silicon thực sự, nơi mọi phép thuật tính toán diễn ra và cũng là nơi sản sinh ra lượng nhiệt lớn cần được tản nhiệt hiệu quả. Delidding là thuật ngữ chỉ hành động tháo bỏ tấm IHS này, thường là để thay thế keo tản nhiệt gốc bằng một loại vật liệu dẫn nhiệt tốt hơn như kim loại lỏng (liquid metal) nhằm cải thiện hiệu suất làm mát.
Tuy nhiên, với việc các nhà sản xuất CPU hiện nay chuyển sang thiết kế đa nhân (multi-CCD) và hiệu quả năng lượng được cải thiện qua từng thế hệ, việc delidding CPU không còn là một tác vụ cần thiết như trước đây. Trừ khi bạn là một chuyên gia thực sự am hiểu sâu sắc về phần cứng, bạn không nên thử Delidding. Nếu thực hiện không đúng cách, nó có thể gây hỏng vĩnh viễn bộ vi xử lý của bạn, biến một con chip đắt tiền thành cục gạch vô dụng.
2. Sửa chân socket CPU: Một sai lầm có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng
Người dùng đang giữ cần gạt kim loại bên cạnh socket CPU của bo mạch chủ
Một trong những tình huống tồi tệ nhất bạn có thể gặp phải là chân cắm bị cong trong socket CPU của bo mạch chủ. Chân cong thường gây ra lỗi hệ thống hoàn toàn, khiến máy tính không thể khởi động, hoặc đôi khi làm ảnh hưởng đến hoạt động của các khe cắm khác trên bo mạch chủ, chẳng hạn như RAM.
Nếu bạn vô tình gây ra hư hỏng này, bạn có thể nghĩ rằng mình chẳng còn gì để mất mà thử tự sửa chữa. Tuy nhiên, nếu bo mạch chủ của bạn đã bị cong chân ngay từ khi mua về, bạn nên liên hệ ngay với nhà bán lẻ hoặc nhà sản xuất để được hỗ trợ bảo hành. Việc cố gắng tự sửa chữa, đặc biệt là với một linh kiện mỏng manh và nhạy cảm như socket CPU, rất dễ khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn. Rủi ro làm gãy chân cắm hoặc gây hỏng hóc lan rộng là rất cao.
3. Tháo rời bộ nguồn (PSU): Nguy hiểm chết người
Một người đang cầm bộ nguồn máy tính Corsair RM1000e màu đen
Trong số các linh kiện PC, không có nhiều thứ thực sự gây nguy hiểm đến tính mạng của bạn. Tuy nhiên, bên trong một bộ nguồn (PSU) lại là một ngoại lệ. Bên trong PSU có chứa các tụ điện lớn có khả năng tích trữ một lượng điện áp cực cao, và nếu bạn vô tình chạm vào chúng, hậu quả có thể rất nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng.
Mặc dù các bộ nguồn hiện đại được thiết kế để tự xả điện tích theo thời gian khi không được cắm điện, nhưng vẫn còn một lượng điện dư lớn có thể tồn tại trong các tụ điện. Nếu bạn không phải là một kỹ sư điện tử và không thực sự am hiểu về mạch điện, bạn tuyệt đối không nên cố gắng tháo rời hay sửa chữa bộ nguồn. Thay vì mạo hiểm mạng sống để sửa chữa một chiếc PSU, việc mua một bộ nguồn mới là lựa chọn an toàn và khôn ngoan hơn rất nhiều.
4. Tháo rời ổ cứng HDD: Rắc rối nhiều hơn giá trị
Một ổ cứng cơ học (HDD) truyền thống
Ổ cứng HDD chứa các đĩa quay lớn mà dữ liệu được ghi lên đó. Nếu bạn nghe thấy những tiếng ồn bất thường hoặc nhận thấy tốc độ truy xuất chậm hơn bình thường, bạn có thể bị cám dỗ muốn mở nó ra để kiểm tra. Sửa chữa HDD không phải là điều bất khả thi và hoàn toàn có thể thực hiện được, nhưng tốt nhất là bạn nên để việc này cho các chuyên gia.
Các bộ phận bên trong một ổ cứng HDD cực kỳ mỏng manh và dễ dàng bị hỏng nếu bạn không biết mình đang làm gì. Việc thay thế bảng điều khiển, đầu đọc hoặc động cơ là có thể, nhưng tỷ lệ thành công rất thấp nếu bạn tự mình thực hiện. Môi trường cần thiết để mở HDD phải là phòng sạch vô trùng, nếu không bụi bẩn nhỏ nhất cũng có thể làm hỏng các đĩa quay vĩnh viễn. Đôi khi, việc phục hồi dữ liệu từ một HDD hỏng còn tốn kém hơn nhiều so với việc mua một ổ cứng mới.
5. Vệ sinh linh kiện bên trong bằng chất lỏng: Chỉ trong trường hợp khẩn cấp
Người dùng thổi bụi ra khỏi vỏ case máy tính bằng bình khí nén
Mặc dù không phải là một tác vụ bảo trì phổ biến, nhưng việc làm sạch các linh kiện bên trong PC bằng bất kỳ loại chất lỏng nào cũng không được khuyến khích. Vâng, cồn isopropyl (cồn tẩy rửa điện tử) an toàn khi sử dụng trên hầu hết các linh kiện để loại bỏ keo tản nhiệt cũ hoặc các vết bẩn cứng đầu, nhưng nếu bạn chỉ muốn loại bỏ bụi bẩn thông thường, hãy sử dụng bình khí nén và một chiếc khăn mềm chuyên dụng. Tuyệt đối không để bất kỳ loại chất tẩy rửa gia dụng nào tiếp xúc với các linh kiện bên trong.
Một tách sữa bị đổ tràn lên bàn phím laptop khiến người đàn ông bất ngờ
Tuy nhiên, nếu bạn đang cố gắng cứu PC của mình khỏi sự cố tràn chất lỏng nghiêm trọng, nước cất có thể là “vị cứu tinh”. Tôi sẽ không đi sâu vào chi tiết cách thực hiện, nhưng tôi đã từng trải qua cơn ác mộng tồi tệ nhất của mọi game thủ PC: một lượng lớn cà phê bị đổ tràn khắp (và vào bên trong) chiếc case PC thân yêu của mình. Quá trình vệ sinh mất nhiều ngày, với vài chai cồn isopropyl, nhiều lít nước cất, và hàng giờ đồng hồ hong khô, mọi thứ đã sống sót một cách thần kỳ. Tôi chỉ thực hiện dự án này vì tôi thực sự không còn gì để mất. Tôi đã chấp nhận mọi rủi ro và đây là phương sách cuối cùng. Vì vậy, trừ khi bạn đang ở trong tình huống tương tự hoặc chỉ đơn giản là lau keo tản nhiệt khỏi CPU, hãy giữ chất lỏng tránh xa các linh kiện bên trong PC của bạn.
Một số tác vụ bảo trì PC tốt nhất nên để cho các chuyên gia. Nếu bạn đang đối mặt với một vấn đề cần sửa chữa khẩn cấp, liên hệ với nhà sản xuất linh kiện có lẽ là giải pháp tốt nhất. Ngay cả khi đó, đôi khi lựa chọn tốt nhất vẫn là mua một linh kiện mới, đặc biệt là với những bộ phận quan trọng như bộ nguồn. Nếu linh kiện hoàn toàn không thể cứu vãn, hãy đảm bảo kiểm tra với cơ quan địa phương về cách thải bỏ rác thải điện tử đúng cách để bảo vệ môi trường.
