Với tư cách một game thủ 25 tuổi, lớn lên cùng các trò chơi vào đầu những năm 2000, tôi nhớ rất rõ một thời mà “couch co-op” (chơi cùng nhau trên một màn hình) không phải là điểm nhấn bán hàng – đó chỉ đơn giản là cách chúng tôi chơi game. Từ chia đôi màn hình trong NFS 2 SE, Tanaka 3D, hay thậm chí Timesplitters 2, tôi đã có vô số trải nghiệm game co-op trên cùng một màn hình tuyệt vời bên cạnh anh trai mình. Khi ấy, việc chơi game ồn ào, hỗn loạn và luôn được chia sẻ.
Thế rồi, không biết từ lúc nào, không gian chơi game bỗng trở nên tĩnh lặng hơn. Các phòng chơi game trực tuyến thay thế những buổi ngủ qua đêm tại nhà bạn bè, và các tựa game multiplayer dần “quay lưng” với chế độ co-op cục bộ. Từ từ, chiếc tay cầm thứ hai bắt đầu phủ bụi. Tuy nhiên, một điều gì đó lại thay đổi. Dần dần, game co-op trên cùng một màn hình đang lặng lẽ quay trở lại trong các cuộc trò chuyện về game, và bằng cách nào đó, nó có vẻ quan trọng hơn bao giờ hết.
Các nhà phát triển độc lập giữ lửa cho game co-op truyền thống
Họ không từ bỏ chia đôi màn hình và game co-op truyền thống, ngay cả khi các nhà phát triển game AAA đã làm vậy
Trong khi các studio game lớn với ngân sách khổng lồ có thể đã chuyển hướng sang các tựa game luôn yêu cầu kết nối trực tuyến, thì các nhà phát triển độc lập (indie developers) lại không quên. Họ nhớ cảm giác chuyền tay cầm, cảm giác hò hét với bạn bè giữa trận đấu boss cam go, hay mắc kẹt trong khung cửa cùng bạn bè giữa đám cháy nhà bếp trong Overcooked! (AYCE). Khi chế độ chia đôi màn hình trở thành một di tích đang dần biến mất, tôi nhớ rõ cảm giác “dũng cảm” đến khó tin của những tựa game như Blur, Split/Second, và Rocket League.
Các tựa game như Moving Out, A Way Out, và Brothers: A Tale of Two Sons không ra mắt với những đoạn giới thiệu hoành tráng hay các chiến dịch marketing toàn cầu. Chúng xuất hiện với cả trái tim. Những trò chơi này không được thiết kế để tăng giá trị cổ đông – chúng được tạo ra để mang lại tiếng cười, sự hỗn loạn và những chiến thắng chung. Đó là điều khiến những tựa game này trở nên nổi bật – không có battle pass, không có phần thưởng đăng nhập hàng ngày, không có xếp hạng PvP để “cày cuốc”. Chỉ có bạn, một người bạn, một màn hình và âm thanh của niềm vui chân thật, không bị pha tạp – một điều quá hiếm thấy trong thế giới game hiện đại.
Hai nhân vật chính trong game It Takes Two, biểu tượng cho game co-op trên cùng một màn hình
Cuộc sống hậu đại dịch khao khát kết nối vật lý
Game online vẫn tuyệt vời, nhưng không gì sánh bằng chơi trực tiếp cùng nhau
Đã có lúc chơi game trực tuyến là một tiện ích. Rồi nó trở thành một sợi dây cứu sinh. Trong đại dịch, game là cách chúng ta duy trì kết nối – từ những buổi phản bội trong Among Us đến những đêm dài trong Warzone. Chúng ta cười cùng nhau, dù ở xa nhau. Và chúng ta biết ơn vì điều đó.
Nhưng bây giờ, chúng ta đã trở lại phòng khách. Trở lại cùng một không gian vật lý. Và có điều gì đó trong chúng ta đã khác. Có một khao khát về sự hiện diện – về những ánh mắt liếc nhìn, về việc huých nhẹ người ngồi cạnh trên ghế sofa, về cảm giác được ở đó. Game co-op trên cùng một màn hình hoàn toàn phù hợp với tâm trạng đó. Đó là buổi gặp gỡ ít tốn công sức nhất. Không vấn đề về micro. Không độ trễ. Không tiếng vọng lạ. Chỉ có đồ ăn vặt, những câu đùa và bản NBA hoặc WWE 2K cuối cùng mà bạn có thể còn giữ trong thư viện game của mình. Cá nhân tôi, tôi thực sự đã rất nhớ sự ấm áp của việc chơi game trực tiếp, và tôi không thể vui hơn khi nó đang quay trở lại một cách mạnh mẽ như vậy.
Ảnh bìa game Split Fiction, một tựa game co-op trên cùng một màn hình của Hazelight Studios
Phần cứng hiện đại cuối cùng đã hỗ trợ tốt hơn
Đồ họa mượt mà không còn đòi hỏi mọi sức mạnh từ console
Lý do này thực ra không nhiều người xem xét, nhưng nó khá quan trọng. Trong “thời kỳ đen tối” khi cụm từ “chia đôi màn hình” dường như là một điều cấm kỵ, các máy PS3, PS4 và các đối thủ Xbox của chúng đã đẩy đồ họa và lối chơi đến mức game co-op cục bộ trở thành một gánh nặng kỹ thuật. Chạy cùng một trò chơi nặng hai lần trên cùng một màn hình là điều không thể vào thời điểm đó, khi các thế hệ console đang có những bước nhảy vọt lớn, và các nhà phát triển đã chọn sự chân thực về đồ họa thay vì niềm vui. Đáng buồn thay, các game co-op trên cùng một màn hình đã phải trả giá.
Nhưng bây giờ thì sao? Công nghệ đã theo kịp. Các máy PS5 và Xbox Series X/S có đủ sức mạnh để hiển thị hai hoặc nhiều góc nhìn mà không đổ mồ hôi. Và tất nhiên, điều đó cũng được chuyển sang các bản port PC. Quan trọng hơn nữa, một số nhà phát triển, đặc biệt là Hazelight, đang coi co-op cục bộ là một ưu tiên, chứ không phải một tính năng thêm vào cho có.
It Takes Two là một kiệt tác. Diablo IV mang đến cho bạn trải nghiệm tiêu diệt quỷ dữ kề vai sát cánh đúng nghĩa. Khi các nhà phát triển học cách tận dụng phần cứng để phục vụ mục đích của họ, thay vì chỉ cố gắng nhồi nhét càng nhiều đa giác càng tốt, chúng ta sẽ có được điều kỳ diệu. Một loại phép thuật thuộc về phòng khách, chứ không chỉ đấu trường thể thao điện tử.
Những câu chuyện thành công đang thu hút sự chú ý – và mở ra cơ hội
Game co-op trên cùng một màn hình được đón nhận nồng nhiệt, khuyến khích các nhà phát triển tạo ra nhiều hơn
It Takes Two không chỉ làm say lòng người chơi – nó còn càn quét các mùa giải thưởng và bán được hàng triệu bản. Thậm chí, nó còn giành giải Game of the Year, và tựa game tiếp theo từ studio, Split Fiction, đã chứng tỏ mình còn tốt hơn về quy mô và tham vọng, tất cả trong khi vẫn giữ đúng tinh thần chia đôi màn hình. Khi những tựa game như vậy thành công vượt xa ngân sách của chúng, nó gửi một thông điệp quan trọng đến các studio – mọi người muốn điều này. Họ sẽ tìm đến và mua nó – thành công đó mang tính lây lan. Các nhà phát hành giờ đây sẵn sàng hơn để bật đèn xanh cho những ý tưởng game co-op trên cùng một màn hình mà vài năm trước có thể bị coi là rủi ro. Và các nhà phát triển? Họ đang trở nên táo bạo hơn, sáng tạo hơn – tạo ra những trò chơi xoay quanh niềm vui, sự hỗn loạn và sự hiện diện.
Chúng ta đang chứng kiến một khoảnh khắc vòng tròn khép kín: không phải một xu hướng thoáng qua, mà là sự trở lại của một giá trị vượt thời gian. Không phải vì thị trường yêu cầu, mà vì người chơi đã âm thầm, kiên định bỏ phiếu cho nó – bằng thời gian, tiền bạc và những kỷ niệm của họ. Và bây giờ? Các studio cuối cùng cũng lắng nghe. Game co-op trên cùng một màn hình không còn là “thị trường ngách” nữa. Đó là một thể loại đang tự chứng minh mình một lần nữa – từng màn hình chia đôi một. Hãy lấy ví dụ Out of Words mới được công bố tại Summer Games Fest 2025. Đây là một dấu hiệu của những điều tốt đẹp hơn sắp đến cho game co-op trên cùng một màn hình, nơi các câu chuyện và trải nghiệm đang được xây dựng dựa trên ý tưởng chơi game quây quần bên nhau.
Hình ảnh gameplay sắc màu của Rayman Legends, minh họa game platformer co-op nhiều người
Nỗi nhớ về trải nghiệm chơi game “cùng nhau”
Tôi vẫn luôn muốn có những trận game chia đôi màn hình, bất kể thời gian hay địa điểm
Hãy thành thật mà nói – nếu bạn lớn lên với PS2, GameCube, hoặc Xbox đời đầu, rất có thể một số ký ức cốt lõi của bạn không chỉ là về các trò chơi, mà còn là về những người bạn đã chơi cùng. Những buổi chơi Tekken thâu đêm, những trận đấu Budokai Tenkaichi nảy lửa, và những cuộc đối đầu chia đôi màn hình trong NFS kết thúc bằng tiếng hò hét và tiếng cười. Những khoảnh khắc đó thực sự khác biệt.
Khi chúng ta lớn lên, kiểu chơi game đó trở nên khó tái tạo hơn. Nhưng không phải là không thể. Trên thực tế, nhiều người trong chúng ta hiện đang cố gắng chia sẻ điều kỳ diệu đó với những người khác – với đối tác, con cái, bạn bè của mình. Và game co-op trên cùng một màn hình mang đến cho chúng ta công cụ để làm điều đó.
Giờ đây, nó không chỉ đơn thuần là về game nữa. Đó là về sự gắn kết. Sự khám phá chung. Học cách điều hướng một câu đố platforming cùng với ai đó khi họ ở ngay cạnh bạn, thay vì cách xa hàng trăm dặm và chỉ dựa vào tai nghe và kênh thoại. Có một kiểu kết nối đặc biệt chỉ xảy ra khi hai người cùng la lên “SANG TRÁI!” cùng một lúc – và sau đó bật cười khi không ai trong số họ nghe lời.
Ảnh sản phẩm của game đối kháng Dragon Ball Sparking! Zero, gợi nhớ ký ức game co-op kinh điển
Couch Co-op: Không phải xu hướng nhất thời, mà là sự trở lại của giá trị cốt lõi
Đây không phải là một bài viết chống lại game online. Chơi game trực tuyến thực sự rất tuyệt vời và nó sẽ luôn ở đó. Nhưng game co-op trên cùng một màn hình thì sao? Đó là tâm hồn của game mà chúng ta đã lãng quên. Và giờ đây khi nó quay trở lại, chúng ta mới nhận ra mình đã nhớ nó đến nhường nào.
Cho dù bạn đang đắm chìm trong sự điên cuồng của Joy-con, hồi sinh cho nhau trong Streets of Rage 4, hay lại làm cháy một món ăn khác trong Overcooked vì ai đó rõ ràng đã không xem đồng hồ – những khoảnh khắc đó đều có ý nghĩa. Chúng ở lại với bạn. Trong một thế giới nơi mọi thứ đang trở nên cô lập và kỹ thuật số hơn, hành động đơn giản là ngồi xuống, kề vai sát cánh và chia sẻ một màn hình? Điều đó giống như một sự nổi loạn. Một sự nổi loạn đẹp đẽ, đầy sức mạnh.
