Khi xây dựng một bộ PC, mainboard (bo mạch chủ) là một trong những thành phần quan trọng nhất, đóng vai trò kết nối tất cả các linh kiện khác. Tuy nhiên, việc cố gắng tiết kiệm ngân sách quá mức cho mainboard có thể khiến bạn bỏ lỡ nhiều tính năng hữu ích. Với giá khoảng 150 USD, các bo mạch chủ thường chỉ cung cấp những gì tối thiểu, thiếu VRM (mạch ổn định điện áp) và I/O (cổng kết nối) đủ mạnh. Khi tăng lên phân khúc dưới 200 USD (thường là 179–189 USD), mọi thứ có vẻ tốt hơn với BIOS flashback và LAN 2.5G, nhưng vẫn chưa thực sự hoàn hảo.
Những chiếc mainboard tầm giá dưới 200 USD này có thể đủ tốt về hiệu năng, kết nối và cổng I/O cơ bản, nhưng nhiều trong số chúng lại thiếu đi những tính năng được xem là thiết yếu trong năm 2025. Chúng ta đang nói đến số lượng khe M.2, cổng USB 20 Gbps, đủ các chân cắm quạt (fan header) và ARGB, hay các phiên bản màu trắng. Khi chi gần 200 USD cho một bo mạch chủ, việc mong đợi những tính năng này là hoàn toàn hợp lý. Tuy nhiên, thực tế là bạn thường phải vượt qua mốc 200 USD để có thể tiếp cận chúng.
Mainboard Gigabyte B650 Aorus Elite AX ICE màu trắng nổi bật
1. Thiết kế toàn bộ màu trắng
Vẻ ngoài quan trọng, nhưng…
Thật đáng ngạc nhiên, rất khó để sở hữu một trong những mainboard màu trắng đẹp nhất với giá dưới 200 USD. Hầu hết các bo mạch chủ bạn thấy đều có PCB màu đen tiêu chuẩn với rất ít điểm nhấn màu trắng hoặc bạc. Những chiếc mainboard này có thể trông ổn, nhưng chúng còn rất xa so với phong cách thẩm mỹ toàn bộ màu trắng mà nhiều người xây dựng PC yêu thích. Điều này càng trở nên khó chịu hơn khi bạn có thể mua vỏ case PC, tản nhiệt CPU và RAM màu trắng với giá dưới 100 USD mỗi loại, nhưng những chiếc mainboard trắng đẹp nhất lại có giá hơn 200 USD.
Bo mạch chủ NZXT N7 B650E với thiết kế toàn bộ màu trắng
Mặc dù mainboard nên có giá cao hơn các linh kiện khác, nhưng mức phí chênh lệch mà người dùng phải trả chỉ để có một phiên bản màu trắng là không hợp lý. Dòng mainboard Gigabyte Aorus Elite AX ICE có một trong những thiết kế đẹp nhất trên thị trường, nhưng bạn phải trả khoảng 210 USD cho một mainboard B650 hoặc Z790 ICE. Khi hầu hết người dùng cố gắng tối thiểu hóa ngân sách cho bo mạch chủ, việc thiếu các lựa chọn đẹp mắt dưới 200 USD là một điều đáng tiếc.
Chi tiết mainboard Gigabyte B650 Aorus Elite AX ICE với linh kiện cao cấp
Mainboard Gigabyte B650 Aorus Elite AX ICE mang đến tính thẩm mỹ cao cấp và danh sách tính năng tuyệt vời với mức giá phải chăng.
2. Đủ cổng cắm quạt và ARGB Headers
Bạn không biết khi nào mình cần chúng
Mọi mainboard đều có các chân cắm bắt buộc như CPU_FAN, CPU_OPT và AIO_PUMP. Điều tôi muốn đề cập ở đây là các chân cắm quạt hệ thống (chassis fan) và ARGB headers, vốn luôn khan hiếm trên các mainboard tầm giá 160–200 USD. Bạn có thể tìm thấy tới 4 chân cắm quạt hệ thống và 3 ARGB headers trên một số mainboard dưới 200 USD như Asus TUF Gaming B650-Plus WiFi, nhưng đây không phải là tiêu chuẩn chung. Các bo mạch như ASRock B650 Steel Legend chỉ cung cấp 3 chân cắm quạt chassis.
Khi bạn xây dựng PC lần đầu, có thể bạn không cảm thấy cấu hình này bị thiếu. Tuy nhiên, một khi bạn bắt đầu thêm một vài dây nối dài ARGB, quạt hút phía dưới và quạt thoát khí phía sau, bạn sẽ thấy mình đã hết các chân cắm. Việc cắt giảm chi phí ở phần chân cắm mainboard có vẻ kỳ lạ, nhưng đó là thực tế. Nếu chỉ cần thêm vài đô la để có đủ các chân cắm, giúp bạn tiết kiệm rắc rối khi phải tìm mua thêm một bộ hub quạt vào phút chót, thì đó là một khoản đầu tư xứng đáng.
Bo mạch chủ Asus TUF Gaming B650-Plus WiFi với nhiều cổng kết nối
3. Tản nhiệt M.2 cho tất cả các khe
Tại sao lại cắt giảm?
Tôi hiểu rằng việc thiếu các tản nhiệt được lắp sẵn không phải là một vấn đề lớn, đặc biệt đối với các SSD Gen4. Nhưng khi các nhà sản xuất cung cấp tản nhiệt cho khe M.2 chính, tại sao họ không làm điều tương tự cho các khe còn lại? Tản nhiệt M.2 trông đẹp hơn rất nhiều so với việc để các SSD NVMe của bạn “trần trụi”, nhất là khi hầu hết các SSD không được thiết kế chú trọng đến vẻ ngoài. Một số mainboard dưới 200 USD đã làm tốt hơn và cung cấp tản nhiệt cho mỗi khe M.2, nhưng nhiều bo mạch của ASRock và Asus vẫn chưa làm được điều này.
Ngay cả khi bạn không có kế hoạch lắp đặt SSD M.2 Gen5, vốn có thể cần thêm tản nhiệt, thì các tản nhiệt được lắp sẵn đã trở thành một tính năng mà bạn mong đợi trên tất cả các mainboard, trừ những loại rẻ nhất. Hiện tại, bạn có thể phải chi hơn 200 USD để có được đặc quyền đó, nhưng tôi tin rằng trong khoảng một năm nữa, sẽ có rất ít mainboard còn thiếu tính năng này.
Tản nhiệt SSD M.2 trên mainboard MSI MAG X870E Tomahawk Wifi
4. Đủ khe M.2 và hỗ trợ Gen5
Hai khe SSD không còn đủ nữa
Chiếc mainboard hiện tại trên PC của tôi là B550 Aorus Elite AX V2, một bo mạch giá 175 USD có hai khe M.2 PCIe 4.0 (có cả tản nhiệt). Mặc dù tôi khá hài lòng với cấu hình đó vào năm 2022, nhưng ngày nay, tôi sẽ không mua một mainboard nào có ít hơn ba khe M.2. Và tất nhiên, một trong số đó sẽ cần phải là khe PCIe 5.0. Bạn có thể ngạc nhiên, nhưng vẫn có những mainboard trên thị trường chưa đạt được tiêu chuẩn này.
Ví dụ, chiếc Gigabyte B650 Gaming X AX, phiên bản trước đây có ba khe M.2, nhưng mỗi khe chỉ hỗ trợ PCIe 4.0. Sau đó là ASRock B650 Pro RS có ba khe, nhưng một trong số đó lại hỗ trợ chuẩn Gen3 cũ hơn. Và càng ít nói về Asus Prime B650-Plus Wifi giá 150 USD thì càng tốt, vì nó chỉ có hai khe M.2 (một PCIe 5.0 và một PCIe 4.0).
Khi bạn vượt qua mốc 200 USD, bạn sẽ dễ dàng có ba khe M.2, với một khe Gen5 và hai khe Gen4. Bạn có thể chưa sử dụng khe Gen5 hôm nay, nhưng bạn sẽ cần nó trong vài năm tới khi SSD Gen5 giảm giá và các trò chơi mới bắt đầu tận dụng chúng thông qua DirectStorage.
Các khe cắm M.2 NVMe tốc độ cao trên mainboard ASUS ROG Crosshair X670E Hero
5. Cổng USB-C và 20Gbps
Một chuẩn tối thiểu mới trong năm 2025
Ngay cả những mainboard tầm trung cũng thường cắt giảm số lượng cổng I/O tốt, vì vậy việc mong đợi quá nhiều từ các mainboard giá rẻ là điều không thực tế. Mặc dù các bo mạch chủ giá 150 USD trở xuống có lý do để cắt giảm chi phí ở mọi nơi có thể, nhưng việc làm tương tự ở phân khúc dưới 200 USD là ít chính đáng hơn. Trong năm 2025, việc mua một mainboard 200 USD mà không có cổng USB 20 Gbps hoặc USB-C là điều không nên.
Tôi sẽ không đi sâu vào các tiêu chuẩn USB phức tạp liên quan đến USB 3.1, USB 3.2 và các phiên bản khác nhau của chúng. Tóm lại, các cổng USB 5 Gbps và 10 Gbps là phổ biến trên mọi mainboard, nhưng việc có đủ số lượng chúng cùng với ít nhất một cổng 20 Gbps (USB-C hoặc loại khác) vẫn còn hiếm. Mặc dù một số bo mạch dưới 200 USD sẽ có cổng USB-C 10 Gbps, nhưng sẽ không có cổng 20 Gbps nào cả. Với các cổng USB 40 Gbps đã xuất hiện trên các mainboard cao cấp từ lâu, chúng ta ít nhất cũng nên có một cổng 20 Gbps trên các bo mạch chủ 200 USD.
Cổng I/O phía sau của mainboard Asus ROG Strix B850-F Gaming WiFi với nhiều tùy chọn USB
Đã đến lúc gọi mainboard trên 200 USD là “mainboard ngân sách” mới
Cách đây không lâu, các mainboard giá rẻ thường có gần như tất cả các tính năng cần thiết, mặc dù với số lượng ít hơn. Tuy nhiên, thời thế đã thay đổi, và để có được trải nghiệm tương tự, bạn cần chi 200 USD hoặc hơn cho một mainboard ngày nay. Những chiếc có giá thấp hơn một chút thường cắt giảm ở một hoặc nhiều khía cạnh, và những chiếc có giá cao hơn đáng kể lại không hoàn toàn xứng đáng với mức giá của chúng. Bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng giữa hai phân khúc này, chi thêm một chút, chỉ hơn 200 USD, để sở hữu một mainboard có tất cả các tính năng đã nêu ở trên, giúp cuộc sống của bạn dễ dàng hơn rất nhiều. Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về việc lựa chọn mainboard trong năm 2025 này nhé!
