Từ lâu, lời khuyên “nếu BIOS đang hoạt động, hãy để yên nó” đã trở thành quy tắc vàng trong cộng đồng người dùng PC, đặc biệt là với những ai sở hữu PC gaming cấu hình mạnh mẽ hay các thiết bị chơi game cầm tay. Quan niệm này xuất phát từ rủi ro “brick” (làm hỏng vĩnh viễn) máy tính do lỗi cập nhật BIOS. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ UEFI BIOS hiện đại, nguy cơ này đã giảm đáng kể, và những thiết bị bị “brick” thực sự rất hiếm hoi. Ngày nay, việc bỏ qua các bản cập nhật BIOS đồng nghĩa với việc bạn đang tự đánh mất cơ hội tiếp cận nhiều tính năng mới, bỏ lỡ các bản vá lỗi bảo mật quan trọng và không tận dụng được hiệu suất tối đa của phần cứng. Các nhà sản xuất liên tục cập nhật BIOS để sửa lỗi, vá lỗ hổng bảo mật và cải thiện hiệu suất phần cứng, đặc biệt là với các nền tảng mới như Intel Arrow Lake hay AMD Ryzen 9000 series, nơi các bản cập nhật firmware được phát hành thường xuyên để hoàn thiện hệ thống.
Mainboard Z790 Taichi Lite minh họa cho việc cập nhật BIOS
1. Mở Khóa Tính Năng Mới
Một trong những lý do hàng đầu để bạn luôn giữ BIOS được cập nhật là để truy cập các tính năng mới mà nhà sản xuất thường xuyên bổ sung.
Resizable BAR – Tăng Hiệu Suất GPU
Trước đây, các công nghệ như Resizable BAR và Over 4G Decoding không phải là tính năng tiêu chuẩn của mainboard; chúng cần được thêm vào thông qua các bản cập nhật BIOS. Tính năng hữu ích này cho phép CPU truy cập toàn bộ VRAM của GPU thay vì phải truy cập theo các khối 256MB trước đây, giúp tăng đáng kể hiệu suất GPU và hiện được đặt làm mặc định trên các mainboard hiện đại.
Tối Ưu VRAM Cho Thiết Bị Chơi Game Cầm Tay
Lợi ích của việc cập nhật BIOS không chỉ dừng lại ở các mainboard PC. Các thiết bị chơi game cầm tay như Lenovo Legion Go và Asus ROG Ally cũng đã nhận được các tính năng quan trọng qua bản cập nhật BIOS. Đáng chú ý là khả năng tăng VRAM được cấp phát cho GPU tích hợp trên APU của AMD, giúp cải thiện hiệu suất khi chơi các tựa game đồ họa nặng. Nếu không áp dụng các bản cập nhật này, thiết bị của bạn sẽ thiếu đi những tính năng quan trọng giúp nâng cao trải nghiệm sử dụng.
Giao diện cài đặt BIOS Gigabyte hiển thị tùy chỉnh CPU và RAM
2. Cải Thiện Tốc Độ RAM Và Khả Năng Tương Thích
Việc cập nhật BIOS cũng rất quan trọng để cải thiện các tính năng hiện có. Điều này có thể bao gồm việc bổ sung khả năng tương thích cho các thiết bị PCIe khác nhau, chẳng hạn như hỗ trợ card đồ họa mới nhất hoặc các card mở rộng khác như card âm thanh hay bộ nhớ PCIe.
Tối Ưu Cài Đặt XMP/EXPO Và Khắc Phục Lỗi Tương Thích RAM
Đôi khi, cập nhật BIOS nhằm mục đích khắc phục các vấn đề về chức năng. Nhiều mainboard AMD từng gặp sự cố với các card thu hình PCIe, yêu cầu cập nhật firmware cho cả mainboard và card thu hình để sửa lỗi.
Trong một số trường hợp khác, BIOS update giúp sửa lỗi không tương thích bộ nhớ hoặc các module RAM không thể chạy ở tốc độ XMP hay EXPO đã công bố. Do có rất nhiều module bộ nhớ trên thị trường, các nhà sản xuất mainboard và CPU không thể kiểm tra tất cả trước khi ra mắt. Khi các vấn đề phát sinh sau khi ra mắt, các bản cập nhật BIOS với microcode mới sẽ được phát hành để khắc phục những vấn đề tương thích đó.
Thanh RAM được lắp đặt trên mainboard NZXT N7 B650E, liên quan đến tương thích XMP
3. Khắc Phục Lỗi Và Tăng Cường Ổn Định Hệ Thống
Mã code bên trong BIOS rất phức tạp và ngày càng trở nên phức tạp hơn với mỗi nền tảng hoặc công nghệ mới. Điều này có nghĩa là chúng thường đi kèm với các lỗi, một số nghiêm trọng hơn những lỗi khác.
Sửa Lỗi CPU Nghiêm Trọng
Gần đây, nhiều người dùng đã biết về việc CPU Intel thế hệ thứ 13 và 14 gặp phải tình trạng không ổn định bất ngờ, với các trò chơi bị crash và vấn đề khởi động. Nguyên nhân được xác định là do một thuật toán microcode lỗi đã kéo quá nhiều điện áp qua các bộ phận của CPU. Mặc dù một bản cập nhật BIOS đã được phát hành để ngăn ngừa thiệt hại cho các CPU đó, nhưng bản cập nhật này không thể sửa chữa các bộ xử lý đã bị ảnh hưởng.
Những CPU bị hỏng không thể sửa chữa được do lỗi BIOS và người dùng cần thay thế theo chính sách RMA. Các bản cập nhật BIOS với microcode đã sửa lỗi sẽ bảo vệ CPU thay thế và hy vọng sẽ chấm dứt vấn đề này. Ngay cả những lỗi ít nghiêm trọng hơn cũng đáng để bạn cập nhật BIOS. Việc kiểm tra trang hỗ trợ của mainboard định kỳ là một thói quen tốt để đảm bảo bạn không bỏ lỡ bất kỳ bản cập nhật nào.
Laptop HP ZBook Firefly 14 G11 hiển thị màn hình Windows 11, minh họa cho việc sửa lỗi BIOS
4. Nâng Cao Hiệu Suất Tổng Thể
Các CPU hiện đại là những mảnh ghép mạch điện phức tạp, với các chiplet tách biệt các nhóm nhân chức năng, các nhân E-core và P-core cần theo dõi, cùng nhiều tùy chọn I/O khác nhau.
Tối Ưu Hiệu Suất CPU Thế Hệ Mới
Việc khai thác hiệu suất tốt nhất từ CPU là một quá trình liên tục, ngay cả đối với những bộ xử lý ra mắt với ít vấn đề. Đối với những bộ xử lý có khởi đầu không mấy suôn sẻ, việc cập nhật lên mọi phiên bản BIOS được phát hành càng quan trọng hơn, bởi vì việc không cập nhật có thể đồng nghĩa với việc bỏ lỡ hiệu suất, hoặc tệ hơn.
Đảm Bảo Tương Thích Với Các Bản Cập Nhật Hệ Điều Hành
Gần đây, các mainboard Z890 dành cho Intel Arrow Lake cần một bản cập nhật BIOS trước khi cập nhật lên Windows 11 24H2; nếu không, hệ thống có thể bị treo hoặc khởi động lại trong quá trình cập nhật. Dù đó là vấn đề của mainboard hay Windows, việc bị treo trong quá trình cập nhật có thể khiến cài đặt của bạn ở trạng thái hỏng. Điều đó có thể có nghĩa là phải cài đặt lại toàn bộ hệ điều hành, mất tất cả các ứng dụng và chương trình đã cài đặt, và có khả năng mất dữ liệu. Luôn cập nhật BIOS sẽ giúp bạn tránh được những loại vấn đề này, miễn là bạn nhận được bản cập nhật BIOS trước khi cố gắng chạy Windows Update.
CPU Intel Core Ultra 7 265K được lắp đặt, minh họa cho hiệu suất tốt hơn sau cập nhật BIOS
5. Hỗ Trợ CPU Thế Hệ Mới
Khi BIOS khởi chạy cho các mainboard được chuẩn bị, chúng chứa hỗ trợ cho các bộ xử lý sẽ được phát hành cùng chúng. Thường thì, chúng cũng có hỗ trợ cho mọi cấp độ của thế hệ đó, ngay cả khi chỉ các CPU flagship được ra mắt trước.
Kéo Dài Tuổi Thọ Mainboard Với CPU Mới
Nhưng mainboard không chỉ hỗ trợ một thế hệ CPU. Intel có xu hướng hỗ trợ hai thế hệ trên mỗi chipset, trong khi AMD hỗ trợ bốn thế hệ Ryzen trên socket AM4, bao gồm cả CPU và APU. Mỗi khi một thế hệ CPU mới tương thích với socket đó ra mắt, các nhà sản xuất cần phát hành các bản cập nhật BIOS để sử dụng các CPU mới.
Tính Năng BIOS Flashback Tiện Lợi
Đôi khi, điều đó có nghĩa là bạn cần cập nhật BIOS trước khi mainboard của bạn nhận diện được CPU của mình. Đó là lý do tại sao tính năng BIOS Flashback lại quan trọng đến vậy, vì nó cho phép bạn cập nhật firmware mà không cần bất kỳ thành phần nào được cài đặt.
Bộ xử lý AMD Ryzen 7 9800X3D, thể hiện khả năng hỗ trợ CPU mới qua cập nhật BIOS
6. Vá Lỗi Bảo Mật Quan Trọng
Các lỗ hổng bảo mật trong phần cứng máy tính hiện đại xuất hiện ở khắp mọi nơi, và các bản cập nhật BIOS là một công cụ quan trọng để đóng các lỗ hổng đó.
Chống Lại Các Lỗ Hổng Phần Cứng
Các lỗ hổng dựa trên phần cứng lớn nhất trong những năm gần đây là Meltdown và Spectre, những lỗ hổng này đã khai thác các vấn đề trong hầu hết các bộ xử lý hiện đại để cho phép kẻ tấn công đọc dữ liệu được cho là an toàn. Để giảm thiểu các vấn đề, cả các bản sửa lỗi firmware và phần mềm đã được thiết kế và triển khai, bao gồm các bản cập nhật cho Windows, Linux, macOS và các bản cập nhật BIOS cho mainboard.
Bảo Vệ Máy Tính Khỏi Các Mối Đe Dọa Mới
Nhưng đó không phải là vấn đề bảo mật duy nhất mà các bản cập nhật BIOS đã được phát hành, và chúng chắc chắn sẽ không phải là cuối cùng. Việc giữ cho phần mềm và firmware của bạn được cập nhật là một trong những cách tốt nhất để giữ cho máy tính của bạn an toàn.
Cài đặt firmware UEFI trong môi trường khôi phục Windows, liên quan đến bảo mật BIOS
Máy tính hiện đại là những cỗ máy tuyệt vời, nhưng chúng cần được bảo trì để đảm bảo hiệu suất tối ưu. Một trong những tác vụ quan trọng đó là giữ cho BIOS hoặc UEFI được cập nhật, một quá trình luôn đòi hỏi người dùng tự thao tác để bắt đầu. Những bản cập nhật này có thể mang lại các tính năng mới giúp cải thiện trải nghiệm của bạn, nâng cao hiệu suất và khả năng tương thích, hoặc cho phép sử dụng các CPU hoặc GPU thế hệ mới. Đừng ngần ngại tìm hiểu và thực hiện cập nhật BIOS để tận hưởng trọn vẹn sức mạnh và sự an toàn mà hệ thống của bạn có thể mang lại. Hãy chia sẻ ý kiến hoặc kinh nghiệm của bạn về việc cập nhật BIOS trong phần bình luận bên dưới nhé!
