Trong thế giới linh kiện máy tính, card đồ họa đóng vai trò quan trọng, quyết định trải nghiệm hình ảnh và hiệu năng chơi game hay làm việc chuyên nghiệp. Thị trường card đồ họa hiện nay vô cùng đa dạng, với sự tham gia của các nhà sản xuất chip GPU hàng đầu như Nvidia, AMD, và Intel, cùng với hàng loạt đối tác AIB (Add-in-Board) như ASUS, Sapphire, Gigabyte, MSI. Các đối tác AIB này mua GPU từ các nhà sản xuất chip để chế tạo ra những mẫu card đồ họa custom với thiết kế, tính năng và mức giá khác biệt. Đôi khi, một số mẫu AIB cao cấp có thể đắt hơn hàng trăm đô la so với phiên bản tiêu chuẩn, quảng cáo những tính năng như ép xung nhà máy hay hệ thống tản nhiệt tối ưu. Vậy, những tính năng bổ sung này có thực sự đáng giá để bạn chi thêm tiền hay không? Bài viết này sẽ phân tích chi tiết những điểm đáng giá và những yếu tố bạn không cần phải bận tâm khi lựa chọn card đồ họa custom.
Hiểu về card đồ họa custom (AIB)
Quá trình sản xuất card đồ họa bao gồm nhiều giai đoạn và các bên liên quan. Các “ông lớn” như Nvidia, AMD, hay Intel chịu trách nhiệm sản xuất chip GPU (die) bằng silicon. Chip GPU này sau đó được bán cho các đối tác AIB để họ tích hợp lên bo mạch chủ, tạo thành một chiếc card đồ họa hoàn chỉnh. Các công ty như ASUS, Sapphire, Gigabyte, MSI sẽ mua GPU từ các nhà sản xuất chip và tùy chỉnh theo ý mình. Mỗi mẫu card custom sẽ có những “công thức đặc biệt” riêng, tạo ra sự khác biệt đáng kể về chất lượng, tính năng và đặc biệt là giá cả. Một số mẫu card AIB cao cấp hứa hẹn mang lại nhiều cải tiến, nhưng không phải tất cả đều xứng đáng với số tiền bỏ ra.
Bộ vi xử lý Intel Core i9-14900K, một thành phần quan trọng trong máy tính hiệu năng cao.
Các tính năng đáng giá trên card đồ họa custom
Tản nhiệt mạnh mẽ hơn
Một trong những lợi ích rõ ràng nhất khi đầu tư vào một mẫu card đồ họa cao cấp là hệ thống tản nhiệt được cải thiện đáng kể. Những chiếc card này thường được trang bị các bộ tản nhiệt lớn với nhiều ống dẫn nhiệt bằng đồng, kết hợp cùng ít nhất ba quạt tản nhiệt chất lượng cao để làm mát hiệu quả. Trên các mẫu đắt tiền hơn, quạt thường có chất lượng tốt hơn, hoạt động êm ái hơn đáng kể dưới tải nặng. Nhờ giải pháp tản nhiệt beefier này, card của bạn sẽ duy trì nhiệt độ ổn định và ít gây tiếng ồn hơn, đặc biệt khi hoạt động hết công suất. Nhiệt độ thấp hơn cũng giúp GPU duy trì xung nhịp boost cao hơn, mang lại hiệu năng ổn định và tốt hơn trong thời gian dài.
Đầu nối nguồn của card đồ họa RTX 5090, minh họa các cổng kết nối hiện đại trên GPU.
Dual BIOS (BIOS kép)
Mặc dù không phải tất cả mọi người đều cần, nhưng một chiếc card đồ họa có cấu hình BIOS kép là một tính năng đáng để chi thêm tiền. Hầu hết các GPU có Dual BIOS sẽ có một cấu hình BIOS mặc định với giới hạn điện năng và xung nhịp chuẩn như các mẫu thông thường. BIOS thứ hai thường sẽ có xung nhịp và giới hạn điện năng cao hơn, cho phép khả năng ép xung mạnh mẽ hơn. Đôi khi, đường cong quạt (fan curve) cũng được điều chỉnh, mặc dù bạn vẫn có thể thay đổi bằng phần mềm.
Cạnh bên của một card đồ họa custom với thiết kế tản nhiệt lớn và quạt làm mát.
Các mẫu AIB không phải tất cả đều được tạo ra như nhau, và không có một “tiêu chuẩn” nào cho việc cấu hình Dual BIOS khi xuất xưởng. Một số sẽ có cài đặt rất khác biệt, trong khi số khác lại khá tương đồng. Các nhà sản xuất đôi khi cũng phát hành các phiên bản BIOS mới mà bạn có thể flash lên một trong hai BIOS có sẵn trên card. Lợi ích lớn nhất của việc có hai BIOS là giảm thiểu rủi ro làm “brick” GPU. Một bản cập nhật vBIOS không thành công trên card đồ họa chỉ có một BIOS có thể khiến nó hoàn toàn không hoạt động được. Ngược lại, nếu thất bại trên một chiếc card có hai BIOS, bạn có thể dễ dàng chuyển sang BIOS còn lại và flash lại mà không gặp vấn đề gì.
Bên trong một bộ PC gaming với card đồ họa NVIDIA GeForce RTX 3080 được lắp đặt.
Những tính năng không đáng chi thêm tiền
Các mẫu “OC” (Factory Overclock)
Nếu bạn đã từng mua sắm linh kiện PC trong hơn một thập kỷ qua, bạn sẽ quen với việc bị “tấn công” bởi đủ loại biệt ngữ tiếp thị trên mọi loại linh kiện. GPU là một trong những sản phẩm tệ nhất về loại biệt ngữ này, và một thuật ngữ cụ thể thường được sử dụng không trung thực là “OC” (Overclocking).
Thương hiệu ép xung, hay “OC” như thường được viết trên card đồ họa, hoàn toàn không đáng để bạn chi thêm tiền. Mặc dù đúng là trong hầu hết các trường hợp, có thể có một chút ép xung nhẹ trên GPU so với mẫu tiêu chuẩn, nhưng mức ép xung này rất dễ dàng đạt được trên một mẫu card có giá MSRP (giá bán lẻ đề xuất).
Card đồ họa MSI GeForce RTX 4070 Ti Super Ventus 3X được lắp trong máy tính.
Một lập luận yếu ớt ủng hộ việc mua một GPU có thương hiệu “OC” đắt tiền hơn là việc nhà sản xuất có thể chọn lọc (binning) các chip silicon đưa vào những GPU này. Điều đó có nghĩa là bạn có thể nhận được một chip có khả năng đẩy xung nhịp cao hơn một chút so với chip không OC. Tuy nhiên, xét về hiệu năng out-of-the-box, không có gì đáng kể khi mua một GPU “OC” và chắc chắn không đáng để chi thêm tiền.
Card đồ họa AMD Radeon RX 7900 XTX phiên bản reference, một lựa chọn GPU mạnh mẽ.
Đèn RGB trang trí
Nhu cầu về card đồ họa ngày càng tăng cao, và nếu bạn đang tìm kiếm một chiếc GPU với vẻ ngoài cụ thể để phù hợp với bộ PC của mình, điều đó hoàn toàn ổn. Hãy tiếp tục săn lùng “viên ngọc quý” đó cho dàn máy của bạn. Tuy nhiên, nếu bạn chỉ muốn sở hữu một chiếc GPU để chơi game hay làm việc, đừng bận tâm chi thêm tiền chỉ vì vẻ bề ngoài. Đèn RGB chỉ thêm yếu tố thẩm mỹ cho PC của bạn và không hề ảnh hưởng đến hiệu năng hay số khung hình trên giây (framerate). Nếu mục tiêu duy nhất của bạn là hiệu năng, việc chọn một chiếc card gần với giá MSRP sẽ là lựa chọn khôn ngoan hơn nhiều so với việc trả tiền cho các hiệu ứng RGB hào nhoáng.
Một bộ PC được bật sáng với đèn RGB trên các linh kiện và hệ thống tản nhiệt khí.
Kết luận
Khi nói đến các mẫu card đồ họa custom trong phân khúc hiệu năng tầm trung đến cao, các sản phẩm cùng loại có thể có giá dao động khá nhiều, nhưng trên thực tế, chúng thường mang lại hiệu năng gần như giống hệt nhau. Trừ khi bạn đang tìm kiếm một màu sắc hoặc thiết kế cụ thể, một hệ thống tản nhiệt cực kỳ mạnh mẽ, hoặc một tính năng Dual BIOS để thử nghiệm và tùy chỉnh, có rất ít lý do để bạn chi tiền cho một mẫu card đối tác AIB cao cấp. Ví của bạn chắc chắn sẽ cảm ơn bạn vì quyết định này. Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về việc lựa chọn card đồ họa custom trong phần bình luận bên dưới nhé!
