Vào đầu những năm 2000, thể loại game bắn súng góc nhìn thứ nhất (FPS) vẫn còn rất thô sơ, đầy tham vọng và không ngừng thử nghiệm với chính bản chất của nó. Đây là kỷ nguyên mà các hệ thống ẩn nấp (cover systems) chưa phải là bắt buộc, các mục tiêu không được chỉ dẫn tận tay, và việc hồi phục sức khỏe được thực hiện thông qua túi cứu thương (medkits) thay vì chỉ đứng yên.
Nhiều tựa game trong thời kỳ này đã góp phần định hình DNA của thể loại game bắn súng hiện đại, đẩy giới hạn phần cứng và thiết kế game tiến xa hơn. Đáng buồn thay, chúng gần như không còn được tìm thấy trên các cửa hàng kỹ thuật số, không có bản remaster hay thậm chí không được nhắc đến trong các cuộc trò chuyện của game thủ trẻ ngày nay. Từng là xương sống của thể loại, những tựa game FPS tuyệt vời từ tuổi thơ của chúng ta giờ đây chỉ còn là những bóng ma của quá khứ.
1. I.G.I.: I’m Going In – Dấu ấn một thời rồi biến mất?
Tiên phong kỹ thuật, có cộng đồng riêng
“Chàng trai của tôi đâu rồi?” – Đó là câu hỏi tôi đã thốt lên khi anh trai tôi giới thiệu Project I.G.I. vào khoảng đầu những năm 2000. Đúng vậy, Project I.G.I. là tựa game FPS đầu tiên mà tôi từng thấy, và tôi đã vô cùng kinh ngạc trước khái niệm góc nhìn thứ nhất trong game. Series này đã sản sinh ra hai phần tiếp theo và xây dựng được một lượng người hâm mộ trung thành (cult following) qua nhiều năm. Tuy nhiên, mọi kế hoạch cho một phần tiếp theo đều không đi đến đâu.
Mãi đến năm 2022, sau 19 năm, một tựa game I.G.I. mới đã được công bố. I.G.I. Origins, một phần thứ ba, được giới thiệu bằng một đoạn trailer cinematic và sẽ được phát triển trên Unreal Engine 5. Bản thân Project I.G.I. là một tiên phong về mặt kỹ thuật, và phần thứ hai được ca ngợi về đồ họa, vốn vượt trội hơn mặt bằng chung thời bấy giờ. Vì vậy, việc I.G.I. Origins sử dụng sức mạnh của Unreal Engine 5 là điều hoàn toàn hợp lý. Đối với tất cả những ai đã lớn lên cùng hai tựa game I.G.I. trong những năm 2000, đây là một tin tuyệt vời, và bản thân tôi đã tham gia máy chủ Discord chính thức của nhà phát triển để theo dõi mọi cập nhật.
Đáng buồn thay, studio này đã đóng cửa chỉ một năm sau công bố, và công ty mẹ đã tuyên bố rằng quá trình phát triển I.G.I. Origins “chưa tạo ra đủ sức hút”. Ngày nay, trang Steam của tựa game I.G.I. thứ ba là một nơi hoang vắng, không có thông tin gameplay hay ngày phát hành – chỉ có đoạn trailer công bố và một vài ảnh chụp màn hình.
Sản phẩm game Project I.G.I.: I'm Going In với giao diện menu
- Tên game: Project I.G.I.: I’m Going In
- Thể loại: Hành động, Lén lút
- Ngày phát hành: 8 tháng 12, 2000
- Nhà phát triển: Innerloop Studios
- Nhà phát hành: Eidos Interactive
2. Thương hiệu Rage – Hai lần chìm vào quên lãng
Khởi đầu đầy hứa hẹn nhưng kết thúc đáng tiếc
Sau khi id Software đi chệch hướng rất xa so với trải nghiệm Doom kinh điển và cho ra đời DOOM 3, họ đã không nhận được phản hồi như mong đợi. Mặc dù là một “quái vật” về mặt kỹ thuật, DOOM 3 lại mang đến cảm giác khá khác biệt so với hai phần đầu đã giúp game trở thành một biểu tượng của thể loại FPS. Do đó, studio quyết định phát triển một IP hoàn toàn mới, và Rage ra đời. Thương hiệu này sẽ có cơ chế bắn súng mạnh mẽ đặc trưng của Doom, nhưng đồng thời cũng có yếu tố khám phá thế giới mở và chiến đấu bằng phương tiện – hai ý tưởng mà công ty luôn muốn thực hiện. Phần Rage đầu tiên thực sự được đón nhận tốt vì đã làm đúng nhiều thứ, dù thế giới của nó vẫn hơi trống rỗng.
Rồi bất ngờ, Rage 2 xuất hiện gần một thập kỷ sau đó vào năm 2019. Lần này, game mang một không khí u ám hơn, nhưng cũng có thêm nhiều sức mạnh, sự điên loạn và màu sắc. Đáng buồn thay, Rage 2 đến rồi đi mà không để lại nhiều dấu ấn, điều mà tôi luôn cảm thấy tiếc nuối. Phần chiến đấu thì tuyệt vời, đúng vậy, nhưng mọi thứ xung quanh nó lại quá sơ sài, khiến tiềm năng bị lãng phí đã làm tôi bực bội. Do bước đi sai lầm của Rage 2, series này không bao giờ tìm lại được nhịp điệu của mình, và ngày nay, nó được nhớ đến nhiều hơn vì tiềm năng của nó chứ không phải di sản thực sự. Dù sao cũng phải khen ngợi thương hiệu Rage – không nhiều tựa game có thể chìm vào quên lãng đến hai lần.
Sản phẩm game Rage 2 với hình ảnh nhân vật chính cầm súng
- Tên game: Rage 2
- Thể loại: FPS
- Ngày phát hành: 19 tháng 5, 2019
- Nhà phát triển: Avalanche Studios, id Software
- Nhà phát hành: Bethesda
3. Medal of Honor – Mất đi bản sắc giữa biển game bắn súng chiến thuật
Từng là “ông hoàng” trước khi bị Call of Duty vượt mặt
Trước khi Call of Duty trở thành tựa game bắn súng quân sự chuẩn mực trong thư viện game của mọi người, Medal of Honor chính là viên ngọc quý. Lần đầu tiên tôi biết đến nó có lẽ là với Allied Assault, mặc dù nói thật, tôi thậm chí còn không nhớ rõ (đó chính là ý nghĩa của toàn bộ bài viết này). Medal of Honor có mọi thứ để thành công – series này mang đến cho chúng ta cảm xúc, phong cách điện ảnh và những nhiệm vụ chiến tranh rất “con người” – một điều hiếm thấy ở các game bắn súng thời bấy giờ.
Tuy nhiên, khi Infinity Ward được thành lập và các nhà phát triển cũ của Medal of Honor chuyển sang đó, Call of Duty bắt đầu “cướp mất” thị phần của Medal of Honor. Từ đó, sự suy tàn của thương hiệu lừng lẫy này diễn ra nhanh chóng và tàn khốc. EA thậm chí đã cố gắng làm mới và hồi sinh series vào năm 2010, nhưng rõ ràng họ đã đi theo con đường “nếu không thể đánh bại họ, hãy tham gia cùng họ”, và Medal of Honor 2010 thiếu đi bất kỳ bản sắc nào. Phần tiếp theo, Warfighter, thậm chí còn thất bại nặng nề hơn, trở thành chiếc đinh cuối cùng đóng vào quan tài của thương hiệu. Dù sao cũng phải ghi nhận – họ vẫn cố gắng hồi sinh vào năm 2020 với một tựa game VR, nhưng đến lúc đó, mọi người đã chuyển sang các tựa game khác. Medal of Honor không chỉ chìm vào quên lãng – nó đã bị vượt mặt bởi chính những người từng làm nên sự vĩ đại của nó.
Sản phẩm game Medal of Honor: Warfighter với hình ảnh lính đặc nhiệm
- Tên game: Medal of Honor: Warfighter
- Thể loại: Hành động, Bắn súng góc nhìn thứ nhất
- Ngày phát hành: 15 tháng 10, 2012
- Nhà phát triển: Danger Close Games
- Nhà phát hành: EA
4. F.E.A.R. – Một ý tưởng đột phá không nên bị mai một
Sự kết hợp hoàn hảo giữa hành động và kinh dị tâm lý
Ôi chao – F.E.A.R. đã ám ảnh tôi trong quá khứ. Cho đến tận bây giờ, không có tựa game nào kết hợp hành động FPS truyền thống, chiến thuật với kinh dị tâm lý một cách hoàn hảo như F.E.A.R.. Tôi vẫn nhớ lần đầu tiên Alma xuất hiện – lúc đó tôi chắc khoảng tám hoặc chín tuổi, tự hỏi tại sao mình lại cảm thấy sợ hãi khi đang cầm một khẩu súng trường tấn công. Series F.E.A.R. được biết đến như một kiệt tác thực sự – ít nhất là một phần của nó. Tựa game này đã sử dụng công nghệ AI thông minh đáng kinh ngạc cho thời điểm đó, thông minh đến mức kẻ thù sẽ tấn công bọc sườn, ép góc và dồn bạn vào chân tường, thay vì chỉ ẩn nấp và chờ ăn đạn.
F.E.A.R. 2 và 3 đã cố gắng mở rộng cốt truyện về Alma, nhưng trong quá trình đó, chúng đã không thể cân bằng yếu tố kinh hoàng và chiến thuật một cách hoàn hảo như phần đầu tiên. Bản thân series này đã trải qua rất nhiều khó khăn để đạt được vị trí của mình – các nhà phát hành liên tục thay đổi, và quyền sở hữu IP trở nên phức tạp hơn cả câu chuyện bị viết lại của Alma. F.E.A.R. 3 có gameplay vững chắc, nhưng các yếu tố kinh dị gần như không còn. Vì vậy, game nhận được nhiều đánh giá trái chiều, và thương hiệu này cứ thế… lụi tàn. Các tựa game F.E.A.R. đáng chú ý sẽ luôn có nền tảng của một series xuất sắc, nhưng chúng đã trở thành một di tích của thời kỳ mà các tựa game FPS vẫn có thể đổi mới, chứ không chỉ đổi mới vì mục đích đổi mới.
Ảnh tổng hợp từ game F.E.A.R. 3
- Tên game: F.E.A.R. 3
- Thể loại: FPS, Kinh dị
- Ngày phát hành: 21 tháng 6, 2011
- Nhà phát hành: Warner Bros. Interactive
5. Soldier of Fortune – Thương hiệu FPS tôi ước gì không bao giờ chết
Công nghệ sát thương GHOUL ấn tượng và gameplay chiến thuật sâu sắc
Tin hay không thì tùy, lần đầu tiên tôi chơi game Soldier of Fortune là ở một quán Internet, nơi tôi đến để in tài liệu. Trong vòng nửa giờ đầu tiên, tôi đã thấy nhiều bộ phận cơ thể bay ra hơn bất kỳ bộ phim chiến tranh nào. Soldier of Fortune khiến bạn cảm nhận từng viên đạn, điều mà sau này tôi mới biết là nhờ vào hệ thống sát thương chi tiết GHOUL đáng chú ý của nó. Trò chơi tàn bạo, đẫm máu, và hoành tráng một cách vinh quang. Nhưng ẩn dưới sự tàn sát đó thực sự là một tựa game bắn súng chiến thuật khá vững chắc với kho vũ khí tuyệt vời.
Sau đó là Soldier of Fortune II, được xây dựng trên id Tech engine, và nó đã làm mọi thứ trở nên tốt hơn. Cơ chế bắn súng chặt chẽ hơn, và giấc mơ lính đánh thuê giữ chân những người chơi như tôi. Tuy nhiên, trong kỷ nguyên PS3/Xbox 360, khi phần thứ ba, Payback, ra mắt, nó gần như là một tựa game nhạt nhẽo, không có gì nổi bật. Trông nó giống như hàng trăm game bắn súng khác vào thời điểm đó, và có cảm giác như một phần tiếp theo kém chất lượng – vô hồn.
Và điều này là bởi vì nó chưa bao giờ thực sự là một tựa game Soldier of Fortune – nó chỉ là một game bắn súng khác mà Activision đã gắn nhãn Soldier of Fortune vào phút cuối để bán với giá đầy đủ. Kể từ đó, mọi thứ chìm vào im lặng – đây lẽ ra có thể là một series FPS tồn tại lâu dài, nổi tiếng với chiều sâu chiến thuật và tông màu người lớn, nhưng thay vào đó, nó lại bị chôn vùi dưới một đống những kẻ bắt chước dễ quên.
Tôi thực sự tin rằng Soldier of Fortune có thể phát triển mạnh mẽ ngày nay, vì chúng ta đang quay trở lại kỷ nguyên của chủ nghĩa hiện thực trần trụi và những pha giao chiến chân thực, nhưng tôi không chắc các nhà phát hành có đủ dũng khí cho điều đó hay không.
Sản phẩm game Soldier of Fortune: Payback với hình ảnh súng trường và một khẩu súng lục
- Tên game: Soldier of Fortune: Payback
- Ngày phát hành: 13 tháng 11, 2007
- Nền tảng: PC, Xbox 360, PlayStation 3
- Nhà phát triển: Cauldron Ltd.
- Nhà phát hành: Activision
Những tựa game FPS này đã giúp xây dựng nền tảng bắn súng chiến thuật
Từng là xương sống của thể loại, những tựa game này giờ đây chỉ còn là những bóng ma.
Những tựa game FPS đáng nhớ này chưa bao giờ chỉ là những thành công nhất thời – chúng là những viên gạch xây dựng đã định nghĩa cả một kỷ nguyên. Chắc chắn, thời gian không mấy ưu ái chúng, nhưng tôi sẽ là người đầu tiên xếp hàng nếu có một sự trở lại đúng nghĩa.
Thật đau lòng khi thấy những thương hiệu này bị bỏ rơi hoặc chìm vào quên lãng một cách hời hợt. Trong một thể loại mà “đổi mới” giờ đây chỉ được thực hiện vì mục đích đổi mới, với một khẩu hiệu “hãy làm game FPS vĩ đại trở lại”, có lẽ đã đến lúc chúng ta lắng nghe những tựa game mà mình đã bỏ lại phía sau.
