Mặc dù các ổ cứng SSD PCIe 5.0 vẫn chưa thực sự cần thiết cho hầu hết người dùng, nhưng nhiều tín đồ công nghệ đã trang bị chúng cho PC của mình. Các ổ SSD Gen5 nổi tiếng với tốc độ đọc/ghi tuần tự cực nhanh, mang lại lợi ích đáng kể cho việc truyền tải các tệp lớn và khối lượng công việc chuyên nghiệp. Tuy nhiên, chúng cũng nổi tiếng với nhiệt độ hoạt động cao hơn đáng kể so với ổ Gen4, đến mức một số ổ Gen5 đi kèm với các bộ tản nhiệt lớn “buồn cười” có cả quạt. Đơn giản là chúng không thể hoạt động bình thường nếu thiếu hệ thống tản nhiệt chủ động.
Ngay cả khi ổ SSD PCIe 5.0 của bạn vẫn ổn chỉ với một tấm tản nhiệt thụ động, thì giải pháp tản nhiệt chủ động có lẽ sẽ trở thành bắt buộc khi các ổ SSD PCIe 6.0 ra mắt. Chúng sẽ nhanh hơn đáng kể so với các ổ SSD Gen5 hiện tại, nhưng bạn cũng cần chuẩn bị PC của mình để đối phó với lượng nhiệt khổng lồ mà chúng sẽ tạo ra.
Ổ cứng SSD Crucial T705 PCIe 5.0 gắn trên card adapter với tản nhiệt lớn
SSD PCIe 5.0 đã “ấm” hơn bạn nghĩ
Vượt ngưỡng nhiệt độ hoạt động bình thường
Nếu bạn là một trong số ít người may mắn sở hữu ổ SSD PCIe 5.0 hoạt động tốt chỉ với một tấm tản nhiệt kim loại phẳng, có thể bạn chưa biết những gì người khác đang phải trải qua. Nhiều ổ SSD Gen5 đi kèm với các bộ tản nhiệt lớn và quạt làm mát để kiểm soát nhiệt độ khi chúng hoạt động liên tục nhằm duy trì tốc độ truyền tải cực cao. Ngay cả khi ổ đĩa không phải chịu tải nặng, chẳng hạn như truyền nhiều tệp lớn, nó vẫn có thể trở nên khá nóng với một bộ tản nhiệt đơn giản.
Có nhiều lý do khiến SSD PCIe 5.0 hoạt động ở nhiệt độ cao. Trong đó, có quá trình khuếch đại tín hiệu, các bộ re-driver và equalizer hoạt động để ngăn chặn suy giảm tín hiệu, và tốc độ truyền tín hiệu vẫn đạt tối đa 32GT/s. Bộ điều khiển trên SSD phải làm việc quá sức để duy trì tốc độ truyền tải đỉnh 14GB/s mà các ổ Gen5 này nổi tiếng. Giới hạn nhiệt (thermal throttling) không chỉ là mối lo ngại trên lý thuyết đối với các ổ SSD Gen5, mà là một vấn đề thực tế mà người dùng đang phải đối mặt.
Ổ cứng SSD NVMe với tản nhiệt, minh họa cho vấn đề nhiệt độ
SSD PCIe 6.0 sẽ phá vỡ mọi kỷ lục (tốc độ lẫn nhiệt độ)
Tốc độ tăng gấp đôi, nhưng đi kèm nhiệt lượng khổng lồ
Các ổ SSD PCIe 6.0, giống như các ổ Gen5 trước đó, sẽ tăng gấp đôi tốc độ truyền tải lên 64GT/s, mang lại tốc độ tuần tự lên tới 26.000 MB/s. Chưa hết, chúng còn giới thiệu công nghệ Điều chế biên độ xung (Pulse Amplitude Modulation – PAM), thay thế cho mã hóa non-return-to-zero (NRZ), về cơ bản cho phép truyền 4 bit thay vì 2 bit trên mỗi chu kỳ xung nhịp. Điều này chịu trách nhiệm cho việc tăng thông lượng, nhưng cũng sẽ khiến các ổ Gen6 dễ gặp các vấn đề về toàn vẹn tín hiệu hơn.
Để giải quyết vấn đề này, nhiều bộ re-driver và equalizer hơn sẽ cần được bổ sung, làm tăng thêm mức tiêu thụ điện năng. Bên cạnh đó, lược đồ Sửa lỗi tiến (Forward Error Correction – FEC) được giới thiệu bởi các ổ SSD PCIe 6.0 cũng sẽ tạo ra một số gánh nặng, tiêu thụ nhiều điện năng hơn và tăng tải cho bộ điều khiển. Tất cả những điều này có nghĩa là các ổ SSD PCIe 6.0 rất có thể sẽ làm cho các bộ tản nhiệt thông thường trở nên lỗi thời, và tản nhiệt chủ động sẽ không còn là một lựa chọn mà là bắt buộc.
Đặc tả kỹ thuật PCIe 6.0 đã được PCI-SIG hoàn thiện vào năm 2022, và các bản thử nghiệm đã được giới thiệu vào năm ngoái, nhưng chúng ta vẫn còn vài năm nữa mới thấy các ổ SSD Gen6 thương mại đầu tiên. Dù sao đi nữa, rất nhiều vấn đề về quản lý nhiệt cần được giải quyết trước khi bạn có thể lắp một ổ Gen6 lên bo mạch chủ của mình. Bề mặt tản nhiệt lớn hơn, bộ làm mát chủ động mạnh mẽ hơn, hoặc các thuật toán nâng cao hơn cho bộ điều khiển có thể là một số giải pháp.
Khe cắm SSD trên bo mạch chủ Asus ROG Strix B850-F Gaming WiFi, chuẩn bị cho SSD tốc độ cao
Ổ cứng MSI Spatium M570 PCIe 5.0 NVMe SSD được lắp đặt trên bo mạch chủ
Quạt tản nhiệt trên SSD sẽ không còn là điều “buồn cười”
Một “cái ác” cần thiết
Bạn có thể nghĩ rằng các bộ tản nhiệt khổng lồ trên một số ổ SSD Gen5 trông thật buồn cười, thậm chí là quá mức cần thiết, nhưng các ổ SSD Gen6 có lẽ sẽ biến chúng thành điều không thể tránh khỏi trên mọi mẫu sản phẩm. Kỷ nguyên của những bộ tản nhiệt phẳng cơ bản sẽ chấm dứt một khi các ổ đĩa Gen6 ra mắt thị trường. Trong vài năm đầu tiên, chúng ta có thể sẽ khuyên mọi người rằng các ổ SSD Gen6 là không cần thiết, nhưng theo thời gian, chúng sẽ bắt đầu xuất hiện trên các hệ thống tiêu dùng, mang theo các bộ làm mát chủ động.
Sự chuyển đổi từ tản nhiệt phẳng sang các bộ làm mát phức tạp hơn có thể tạo ra một số vấn đề về không gian với bộ làm mát CPU và card đồ họa. Tuy nhiên, vào thời điểm các ổ SSD Gen6 ra mắt, các nhà sản xuất sẽ tìm ra những điều chỉnh cần thiết để chứa chúng. Hiện tại, bạn nên cân nhắc đầu tư vào một bộ tản nhiệt chủ động cho SSD Gen5 của mình nếu nó có xu hướng quá nhiệt. Bạn có thể tìm thấy một sản phẩm tốt với mức giá phải chăng, khoảng 500.000 – 600.000 VNĐ.
Các ổ cứng SSD MSI với tản nhiệt lớn, minh họa xu hướng tản nhiệt cho Gen5/Gen6
Bộ tản nhiệt chủ động Thermalright HR10 2280 PRO cho SSD NVMe
Thermalright HR10 2280 PRO SSD cooler
Liệu chúng ta có gặp “giới hạn tản nhiệt” với SSD PCIe 6.0?
Một số người có thể lo ngại rằng với việc SSD PCIe 5.0 đã đạt đến nhiệt độ cao kỷ lục, liệu việc làm mát các ổ SSD PCIe 6.0 có phải là một thách thức quá lớn? Tuy nhiên, có rất nhiều thời gian từ bây giờ cho đến khi các ổ SSD Gen6 cuối cùng ra mắt. Các nhà sản xuất có thể tìm ra nhiều cơ chế tối ưu hóa năng lượng cũng như làm mát để giữ nhiệt độ của SSD Gen6 trong tầm kiểm soát. Sau tất cả, chúng ta đã xoay sở để “chế ngự” các ổ SSD Gen5 với các bộ làm mát tiên tiến. Ai có thể nói rằng chúng ta sẽ không có những phần cứng làm mát đột phá đúng vào thời điểm các ổ SSD Gen6 ra mắt?
SSD PCIe 6.0 hứa hẹn một bước nhảy vọt về tốc độ, nhưng cũng đặt ra bài toán khó về quản lý nhiệt. Việc chuẩn bị cho những thách thức này ngay từ bây giờ sẽ giúp bạn đón đầu tương lai công nghệ lưu trữ.
Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về thách thức nhiệt độ SSD PCIe thế hệ mới dưới phần bình luận!
